Hoe je van je langdurige lage rugpijn af kan komen? Met Cognitieve Functionele Therapie!

Door: Hugo Paya

Op 2 en 3 november 2023 heb ik samen met Gemma de cursus Cognitive Functional Therapy (CFT) gevolgd. Wij vonden dit beide een fantastische cursus gegeven door Kjartan Vibe Fersum. Zowel voor ons als therapeut als persoonlijk zijn we weer heel wat wijzer geworden. We vertellen je er graag wat over.

Pijn kan een verlammende impact hebben op het dagelijks leven. Of het nu gaat om een acute blessure, chronische aandoening of postoperatieve revalidatie, pijn kan het vermogen van een persoon om normaal te functioneren ernstig belemmeren. In deze context komt CFT naar voren als een holistische benadering van pijnmanagement en revalidatie, gericht op het begrijpen en behandelen van zowel de fysieke als de psychologische aspecten van pijn.

Wat is Cognitieve Functionele Therapie?
CFT is gebaseerd op het idee dat pijn niet alleen een fysieke sensatie is, maar ook wordt beïnvloed door psychologische, sociale en omgevingsfactoren. Deze benadering integreert elementen van cognitieve gedragstherapie, functionele revalidatie en educatie om patiënten te helpen hun perceptie van pijn te veranderen en hun functioneren te verbeteren.

CFT is gebaseerd op drie pijlers die als volgt zijn:
1. Het begrijpen van pijn
2. Exposure/blootstellen met ‘controle’
3. Een gezonde levensstijl

Onze rol als therapeuten is om patiënten te helpen begrijpen dat hun verleden, overtuigingen en ervaringen invloed kunnen hebben op hoe ze pijn ervaren. Ons werk bestaat eruit patiënten te coachen en te ondersteunen, zodat ze controle kunnen krijgen over hun gezondheid.

De cyclus van pijn doorbreken
Een belangrijk doel van CFT is het doorbreken van de pijncyclus. Vaak ervaren mensen met pijn een vicieuze cirkel waarin pijn leidt tot angst, stress en vermijdingsgedrag, wat op zijn beurt de pijn verergert en de functionaliteit vermindert. CFT richt zich op het identificeren en wijzigen van negatieve gedachten en gedragingen die deze cyclus in stand houden, waardoor patiënten de controle over hun pijnervaring kunnen terugkrijgen.

Educatie en zelfmanagementvaardigheden
Een essentieel onderdeel van CFT is educatie. Patiënten leren over de complexiteit van pijn, de rol van het zenuwstelsel, en hoe psychologische factoren zoals stress en angst pijn kunnen beïnvloeden. Door inzicht te krijgen in hun eigen pijnmechanismen en coping-strategieën (hoe je ermee omgaat) te ontwikkelen, kunnen patiënten zelfmanagementvaardigheden verwerven die hen helpen om beter om te gaan met hun pijn op de lange termijn.

Een multidisciplinaire aanpak
Ideaal zou CFT uitgevoerd moeten worden door een multidisciplinair team van professionals, waaronder fysiotherapeuten, psychologen, ergotherapeuten en pijnartsen. Samen werken ze aan het ontwikkelen van een gepersonaliseerd behandelplan dat is afgestemd op de specifieke behoeften en doelen van elke patiënt.

De Number Needed to Treat (NTT) geeft aan hoeveel patiënten we moeten behandelen gedurende een bepaalde periode (de studieduur) om één gunstige uitkomst extra te bereiken of één ongunstige uitkomst extra te voorkomen. 
CFT had in de RESTORE-trial dus een hele goede NNT! 

Video
In onderstaande video is de grondlegger van de CFT in de fysiotherapie bezig met een patiënt. Hij is een Australiër, dus het is in het Engels. Hopelijk kun je Engels en neem je even de tijd om dit te bekijken. Het geeft je een duidelijk beeld van wat je als fysiotherapeut kunt doen. 

Het belang van zelfreflectie en acceptatie
Naast het aanleren van praktische vaardigheden, moedigt CFT patiënten aan tot zelfreflectie en acceptatie. Dit omvat het erkennen van de impact van pijn op hun leven en het vinden van manieren om een zinvol leven te leiden ondanks de aanwezigheid van pijn. Door deze holistische benadering kunnen patiënten een betere kwaliteit van leven bereiken, zelfs in uitdagende omstandigheden.

Conclusie
CFT biedt een veelbelovende benadering voor pijnmanagement en revalidatie, waarbij de nadruk ligt op het begrijpen en behandelen van de complexe interactie tussen fysieke, psychologische en sociale factoren die bijdragen aan pijn. Door patiënten te empoweren met educatie, zelfmanagementvaardigheden en emotionele ondersteuning, kunnen ze hun pijnervaring veranderen en een actiever en bevredigend leven leiden. Met een multidisciplinaire aanpak en een focus op zelfreflectie en acceptatie, opent CFT de deur naar hoop en herstel voor mensen die worstelen met pijn en voornamelijk langdurige pijn.